پس از اتمام مباحث CCNA R&S که در بر گیرنده مطالب switching و routing در سطح مقدماتی بود، در بحث‌های آتی میخواهیم به صورت عمقی تر مطالب مربوط به switching را بررسی کنیم. پیش از شروع مباحث شبکه داخلی بایستی پیش‌نیازهای راه‌اندازی شبکه LAN را بررسی کنیم.
پیش نیاز راه‌اندازی شبکه
برای راه‌اندازی یک شبکه در ابتدا و پیش از هر چیزی باید بتوان شبکه را به صورت استاندارد و با در نظر گرفتن تمام ملاحظات طراحی نمود. به عبارت دیگر طراحی پیش نیاز راه‌اندازی هر شبکه است. آیتم‌های مهم در هر طراحی تقریبا موارد یکسانی هستند و فقط وسعت و اولویت‌های اهمیت آیتم‌هاست که باعث تغییرات در هر طرح میشود. طراحی شبکه‌ای با 1000 کاربر بسیار متفاوت از شبکه ای با 100 کاربر است، هر چند که آیتم‌های طراحی یکسان باشد. در شبکه‌ای که میزان دسترسی پذیری (High Availability) بسیار مهم است به لحاظ ساختار بسیار متفاوت از شبکه‌ای ایست که HA یا همان High Availability اولویت اول محسوب نمی‌شود.
آیتم‌های مهم در طراحی
در طراحی بایستی مواردی از جمله مقیاس پذیری، دسترسی پذیری، مشخص بودن محل دستگاه ها در بلاک های خودشان و تعداد کاربران، سطح دسترسی‌ها، سرویس‌های داخلی و خارجی، پراهمیت‌ترین نگرانی‌های سازمانی و تمام موارد مهم مرتبط به کامپیوتر به صورت مشخص در نظر گرفته شود.
از آنجایی که هر سرویسی که ارائه میشود بایستی وسیله‌ای در جهت حرکت به سمت برآورده کردن خواسته‌ها و کم کردن نگرانی‌باشد، باید در ابتدا خواسته‌ها و نگرانی‌های سازمان و توقعشان از شبکه و زیرساختی که در اختیارشان می‌گذاریم را بدانیم.
به عبارت کلی، هر طرح، ترجمه مسائل و دغدغه‌های مدیریتی هر سازمان باید باشد.
ملاحظات مهم در طراحی
- فناوری اطلاعات برای اینکه business سازمان روند رو به جلو پیدا کند و یا اصطلاحا کارها در سازمان راحت تر انجام شود پیاده سازی میشود.
- راه کار باید برای سازمان صرف داشته باشد.
- طراحی باید ماژولار باشد (یعنی قابل بسط دادن باشد).
- در زمان تحویل طرح، بایستی چند طرح با توجیه‌های مختلف (مانند توجیه‌های امنیتی، مالی و …) ارائه شود.
- هر طرح با در نظر گرفتن توجیه‌های مختلف، بایستی برآورد هزینه شود. با توجه به اینکه همیشه تمایل به انجام کمترین هزینه وجود دارد، بایستی مخاطرات طراحی‌های کم هزینه، گوش زد شود.
سرعت در شبکه
سرعت در شبکه نیز بسیار مهم است. اگر در شبکه‌ایی بهترین طراحی را داشته باشید اما بنا به دلایلی (مثلا در پیاده سازی از کابل های شبکه با سرعت پایین یا سوئیچ های access و یا core با سرعت پایین یا پردازنده ضعیف به دلیل کاهش هزینه های راه اندازی استفاده کرده‌اید) به دلیل سرعت پایین شبکه تمام طراحی زیر سوال خواهد بود.
دسترسی پذیری یا availability
چقدر تحمل قطع بودن شبکه را دارید؟ یکی از مهمترین سوال‌هایی که می‌تواند طراحی را دگرگون کند همین سوال است. در برخی از سازمان‌ها قطع بودن یک ساعته در شبکه داخلی می‌تواند چندصد میلیون خسارت به بار آورد. به همین علت قطعی در این سازمان معادل بروز فاجعه است و باید در طراحی از بوجود آمدن آن حتی المقدور جلوگیری شود. برای بالا بردن availability در یک شبکه بایستی تمام موارد (چه سرویس چه دستگاه) دو عدد باشد، یا اصطلاحا redundancy (افزونگی) ایجاد نمود.
متوسط زمانی که یک سیستم در حال کار کردن است Mean Time Between Failure نام دارد. متوسط زمانی که مشکل قطعی حل شده است Mean Time To Repair نامیده میشود. این دو تعریف برای رسیدن به فرمول محاسبه دسترسی پذیری یا availability مورد نیاز است و فرمول محاسبه از قرار زیر است:
به عنوان مثال اگر در یک سال میزان مجموع قطعی یک شبکه 2 روز یا 48 ساعت باشد، مقدار availability شبکه معادل محاسبه زیر است
مواردی که در قطعی تاثیر گذار است
• جنس قطعه
• قرار دادن redundant برای آن قطعه
• قرار دادن قطعه spare یا backup که زمان MTTR را کم کنیم.
بررسی دسترسی پذیری از نظر استاندارد
استانداردی برای دیتاسنترها به نام TIA 942 وجود دارد. در این استاندارد، چند نوع طراحی از کمترین میزان availability قابل تحمل در دیتاسنتر تا بیشترین میزان ممکن ارائه شده است. کمترین میزان دسترسی پذیری با حداقل تجهیزات و ملاحظات در طراحی دیتاسنتر 99.671% یا 28.8 ساعت قطعی در سال محاسبه میشود. بیشترین میزان ممکن دسترسی پذیری در دیتاسنتر براساس این استاندارد 99.995% یا معادل 26 دقیقه قطعی در یک سال است.
در طراحی باید در نظر گرفت آیا توسعه‌ایی در وسعت شبکه، چه از نظر تعداد کاربران، چه از نظر میزان ترافیک شبکه و … وجود دارد یا خیر؟
میانگین مدت زمان کارکرد موثر هر طرح 5 سال است و پس از این مدت زمان حتما باید به فکر یک revision کامل بود. هرچند، بنا به تغییرات و پیشرفت‌های دنیای فنآوری و یا به دلیل تغییرات سازمانی بایستی تغییرات کوچک ضروری در طراحی را هر از چندگاهی در master plan شبکه اعمال نمود.
